‘Ontrechting’ is een proces dat – anders dan diefstal en roof – erop is gericht om specifieke categorieën mensen uit de rechtsorde te verwijderen door hen systematisch aan te tasten in hun capaciteiten om als rechtssubject aan het rechtsverkeer deel te nemen. (Rechtsfilosoof W. Veraart 2005)
De aanleiding voor deze site is de ‘ontrechting‘ van onze familie.
Ongetwijfeld hebben vele families in Nederland een vergelijkbaar verhaal. Een verhaal dat zelden wordt verteld, hoewel het diepe sporen heeft achtergelaten in de getroffen gezinnen. Sporen die worden gecamoufleerd en weggestopt, zonder dat hierdoor de pijn echt wordt weggenomen. Pijn die vooral voelbaar is op de dagen rond 4 en 5 mei of bij nieuws over Westerbork of Auschwitz.
Pijn die ongewild ook aan volgende generaties wordt doorgegeven.
Wij zijn op zoek naar families met een vergelijkbaar verhaal.
Het verhaal van twee families beschrijf ik zeer beknopt hieronder. Het zijn twee verhalen uit vermoedelijk vele duizenden.
Beide families hebben onrecht ervaren direct na de tweede wereldoorlog. Onrecht, door Nederland begaan. Onrecht dat nooit werd hersteld.
De verantwoordelijkheid voor het onrecht dat de tweede familie heeft getroffen werd 2019 door de minister van Justitie en Veiligheid erkend, met excuses voor de gebeurtenissen, maar met expliciete afwijzing van enige aansprakelijkheid. Dat voelt opnieuw als onrecht.
Daarom zijn wij op zoek naar medestanders in onze poging na 75 jaar het gevoel van onrecht weg te nemen. Door rechtsherstel.
Onder het motto: samen sterk.
Eerste familie
Ontruiming
De overgrootouders van deze familie kwamen rond 1900 uit Duitsland naar Noordwijk en bouwden hier hun toekomst op. Door hard werken werden zij eigenaar van stukken grond en huizen.
In de tweede wereldoorlog moesten zij hun huizen aan de zuid-boulevard verlaten, omdat deze lagen in het ‘Sperrgebiet’ van de Duitse bezetter. Hun woonhuis aan de zuid-boulevard werd zelfs afgebroken.
Internering en onteigening
Vanwege hun buitenlandse nationaliteit werd de familie na de bevrijding door Nederland gezien als vijand en geïnterneerd, later naar Duitsland afgeschoven en bovendien onteigend. Het gezin kwam terecht in het naoorlogse Duitsland dat in puin lag en waar niemand op dit gezin zat te wachten. Een Duitsland waaruit zij ruim 45 jaar eerder waren vertrokken.
Al deze maatregelen werden uitsluitend genomen omdat het gezin geen reden had gezien om de Duitse nationaliteit op te geven en de Nederlandse nationaliteit aan te nemen.
In 1949 werden zij door Nederland zoals dat heet ‘ontvijand’, maar hun eigendommen kregen zij niet terug.
Dit wordt de Operatie Black Tulip genoemd en was het officiële beleid van Nederland naar iedere inwoner van Nederland met een Duitse nationaliteit.
Ook hun nazaten voelen dit als onrecht.
Klik hier voor meer informatie over dit gezin.
Tweede familie
Achtergrond
Vanaf begin 1944 woonde het gezin in Putten (Gld) en had goede betrekkingen met de plaatselijke bevolking. Achtentwintig onderduikers vonden in die nadagen van de oorlog in hun huis tijdelijke bescherming. Boeren brachten vee om in de garage illegaal te slachten. Hout werd gekapt als brandstof en ruilmiddel.
Aanslag en razzia
Na de aanslag op het voertuig van de Duitse Wehrmacht volgde de beruchte razzia begin oktober 1944 gevolgd door de deportatie van ruim 600 Puttenaren en het in brand steken van ruim honderd huizen.
Na de bevrijding
Vanwege hun tijd in Berlijn werden de ouders verdacht van collaboratie met de Duitse bezetter en propaganda voor de nazi’s. Op grond van deze verdenkingen vond ‘ontrechting’ plaats.
Het gehele gezin (met hele jonge kinderen) werd medio 1945 geïnterneerd en het Nederlands Beheersintituut (NBI) nam het beheer over hun bezittingen over. Tevens volgde inbeslagname van hun paspoorten, verloren zij hun kiesrecht en werd een beroepsverbod opgelegd.
Alles zonder proces of veroordeling.
Vier jaar later
Eind 1949 verklaarde het NBI alle verdenkingen ongegrond.
Het gezin durfde terug te keren uit hun ballingschap in Frankrijk, maar er bleek van het vermogen niets meer over te zijn. De twee uitgeverijen waren geliquideerd en de stoeterij van zeer waardevolle renpaarden (volbloedpaarden) bestond niet meer. Het beroepsverbod werd eveneens niet opgeheven.
Rechtsherstel?
In de hoop op rechtsherstel deed het gezin twee vergeefse juridische pogingen om hun eigendommen terug te krijgen. Nederland bleek daar nog niet rijp voor te zijn.
Door gebrek aan financiële middelen en het verlies van vertrouwen in de Nederlandse rechtsstaat heeft het gezin de juridische strijd gestaakt.
In Nederland had het gezin geen toekomst. Emigratie leek hun de enige oplossing. Het gezin moest geld lenen van familie om hun leven weer op de rails te krijgen.
De gevolgen van de ‘ontrechting’ werden niet weggenomen.
Excuses en erkenning van verantwoordelijkheid
In 2019 erkende de Minister van Justitie en Veiligheid (MJenV) verantwoordelijkheid voor het onrecht dat het tweede gezin was aangedaan.
Iedere aansprakelijkheid werd echter expliciet uitgesloten.
Dit leverde opnieuw een gevoel van onrecht op.
Levensverhaal
Over de gebeurtenissen rond de tweede wereldoorlog werd door de zoon van het gezin na jaren van onderzoek een boek geschreven met de naam Jalna, naar het huis waarin het gezin woonde in Putten.
Klik hier voor meer informatie over dit gezin.